هور الدورق
هور الدورق
فاطمه عساکره
هور الدورق یا هور الفلاحیه یا تالاب شادگان یکی از معدود تالاب هایی است که در سازمان بین المللی یونسکو ثبت جهانی شده است.این تالاب یکی از مهمترین سرمایه های طبیعی منطقه وجهان به شمار می آید.هور الدورق جنوب اهواز واقع شده است که از شرق خورموسی واز غرب جاده کنونی آبادان به ماهشهر آن را احاطه می کند،اما قبل از احداث این جاده، هور تا چند کیلومتر بعد از این جاده امتداد داشته،همچنین این هور از جنوب به آبهای آزاد متصل است.
وسعت هور الدورق بیش از450 هزار هکتار بوده اما متاسفانه به دلیل« عدم توجه به توابع زیست محیطی در انجام پروژه های توسعه صنعتی وراه سازی و.. ،خشکسالی ،کم شدن آب ورودی به آن بدلیل سد سازی و.. و همچنین کم شدن آب ورودی به کارون وذخیره وانتقال آب این رودخانه به مناطق دیگر،آبراهی که در جنوب اهواز ودر فصل زمستان ،با افزایش آب رودخانه،آب شیرین هور را تامین ودر اصل تعویض می کرده،خشک گردیده وهور الدورق از آبراه حیاتی نیز محروم گشت» ودلایل دیگر باعث کم شدن بیش از حد وسعت این هور گردید.
در هور الدورق بیش از200 نوع وگونه پستاندار،خزنده وپرنده و.. زندگی می کنند.که بیشتر این گونه ها را پرندگان مهاجر از مناطق سردسیر تشکیل می دهند.
ازمهم ترین اثرات هور الدورق بر محیط زیست منطقه می توان به جذب ذرات خاک معلق و کنترل سیلاب های بالا دست هور اشار کرد.
ورود پسابهای طرح نیشکر به هور توسط یک کانال بزرگ، عبور لوله های نفت از داخل هور، ورود فاضلاب شهری وصنعتی به هور،دفن زباله های شهر در وسط هور وساخت کارخانه فولاد در کنار هور می توانند از مهم ترین مخاطر تهدید کننده هور الدورق باشند.
دورق(فلاحیه،شادگان) یکی از مهم ترین وتاریخی ترین شهرهای منطقه می باشد که قدمت آن به زمان عیلامیان می رسد .که در مورد نامگذاری آن نظرات متعددی وجود دارد:
۱- دورق یک شهر عیلامی است.کلمه«دور» در «دورق» یک کلمه عیلامی بوده و به معنای مکان ومحدوده می باشد.وبا کلمه «دور» در «دورانتاش» تشابه دارد.کلمه« دار »به معنی اطاق وخانه و «دور» به معنی اطاق ها وخانه ها در زبان عربی نیز برگرفته از این کلمه عیلامی می باشند ومنشاء عیلامی دارند. همچنین بعضی ها بر این باورند که نامگذاری شهر«دور خوین» که در کنار هور الدورق قرار دارد، نیز منشاء عیلامی دارد.
۲- نامگذاری دورق برگرفته از نام قبیله الدورقیه(دورقی ) می باشد.قبیله الدورقیه(دورقی) از قبایل منتسب به قبیله بنی تمیم از قدیمی ترین ساکنان منطقه و هور می باشند وهم اکنون نیز آنجا ساکنند وبه همین نام نیز خوانده می شوند.
۳- وجه نامگذاری دورق بخاطر شکل هندسی این منطقه است. دورق در زبان عربی به شی یا مکان یا محدوده مخروطی شکل گفته می شود.و در اصلاحی به معنای« قاروره » در عربی وهمچنین گاهی اوقات به معنای بلوره یا اکواریوم نیز می آید. معادل انگلیسی دورق کلمه diacritic وبه معنای تفکیک کننده ، تشخیص دهنده ،جدا کننده ونشان تشخیص وتفریق می باشد.